We zorgen voor stabiliteit en perspectief voor het sociaal domein
Inleiding
Het sociaal domein blijft onder druk staan. Er komt een meerjarige financiële injectie vanuit het Rijk voor Jeugdhulp. Dit draagt bij aan een sluitende begroting voor 2022 en een stabieler perspectief voor het sociaal domein. Tegelijkertijd is er nog wel onduidelijkheid over de effecten van het woonplaatsbeginsel, voor zowel Jeugdzorg als Beschermd wonen (zie hieronder). Pas eind 2021 komt duidelijkheid over welke cliënten onder onze verantwoordelijkheid vallen en of de toegekende budgetten vanuit het Rijk dan voldoende zijn. Gebruik van huishoudelijke hulp blijft een groot beroep doen op de Wmo-middelen, waardoor het beroep op individuele begeleiding Wmo stijgt. De impact van de coronacrisis komt sterker terug in de behoefte aan ondersteuning van met name jongere inwoners (20-45 jaar).
We hebben deze ontwikkelingen en onzekerheden duidelijk in beeld. Met de ingezette maatregelen werken we toe naar financiële en inhoudelijke stabiliteit voor de langere termijn.
Resultaten
We ronden de transformatiefase sociaal domein snel af
Met de keuze die we maken in het vernieuwde uitvoeringsprogramma Transformatie zetten we in op het snel afronden van de transformatiefase voor het sociaal domein. We maken concreet hoe we komen tot een stabieler sociaal domein. Vanuit de eerder geschetste lijn ‘Bronckhorst financieel gezond houden’ kijken we naar mogelijke maatregelen die op de lange termijn meer grip geven op de financiële ontwikkeling. De financiële effecten laten we zien in de 1e tussenrapportage 2022. Voorop staat dat de inwoner zoveel mogelijk zelfstandig zijn dagelijks leven kan leiden.
We sluiten aan op de nieuwe Wet inburgering
Inleiding
Op 1 januari 2022 treedt de nieuwe Wet inburgering in werking. Het huidige inburgeringsstelsel is te ingewikkeld en niet effectief. De nieuwe wet legt de regie bij de gemeente. De hoofdlijnen hiervan sluiten goed aan bij het Beleidskader sociaal domein van onze gemeente, waarbij we de verantwoordelijkheid zoveel mogelijk bij de inwoner (in dit geval de inburgeraar) laten. De gemeente heeft de regie en zorgt dat de juiste ondersteuning wordt ingezet (integraal werken). Hier zijn we goed op voorbereid.
Resultaten
We ondersteunen inburgeraars waar dat nodig is
De nieuwe wet moet zorgen dat inburgeraars sneller en beter meedoen, het liefst door werk. We vinden het belangrijk dat alle inburgeraars volledig meedoen in Bronckhorst. De nieuwe Wet inburgering is een middel om hieraan bij te dragen. De inburgeraar krijgt ondersteuning, op zowel theorie als praktijk. De sociaalconsulent helpt door mee te kijken naar wat nodig is op alle kanten van het dagelijks leven. Waar nodig regelt de consulent hulp. Daarmee krijgt de inburgeraar een zo goed mogelijke start in zijn leven hier. De focus ligt op meer scholing, werken naar een Nederlands diploma en geen ontheffingen van het proces.
Het eerste half jaar van 2022 zien we als opstart vanuit de minimale eisen en bouwen we gedurende het jaar verder uit. Het precieze aantal inburgeraars weten we pas eind 2021. We houden rekening met een hoger aantal dan de huidige taakstelling van 51 vanwege de politieke situatie in Afghanistan.
We starten met nieuwe inkoop van zorg
Inleiding
In 2022 stappen we over naar een nieuwe samenwerking met zorgaanbieders waarbij resultaatafspraken centraal staan. Door de focus te leggen op het resultaat voor cliënten, versterken we de noodzakelijke samenhang tussen het dagelijks doen en laten en de benodigde zorg. In 2021 bereiden we de nieuwe inkoop voor. Omdat de zorg voor inwoners voorop staat, doorlopen we het voorbereidingsproces zeer zorgvuldig. Daarom is 2022 een overgangsperiode die veel inzet en aandacht vraagt.
Resultaten
We omschrijven de dienstverlening opnieuw
In de eerste helft van 2022 omschrijven we de dienstverlening aan bestaande cliënten opnieuw, op basis van de nieuwe werkwijze. Waar nodig gaan cliënten via een warme overdracht over naar de gecontracteerde aanbieders. Door effectievere inkoop verwachten we minder uitgaven op professionele zorg op de langere termijn.
We krijgen meer grip op de kosten van jeugdhulp
Inleiding
In 2022 komt € 1,314 miljard extra beschikbaar voor gemeenten ter compensatie van de tekorten in de Jeugdzorg. Dat komt bovenop de eerder toegezegde € 300 miljoen voor 2022. Hierin is opgenomen dat gemeenten uitvoering geven aan maatregelen die in 2022 een besparing van € 214 miljoen op Jeugdzorg opleveren. Voor Bronckhorst betekent dit dat we in 2022 een bedrag van € 1,5 miljoen ontvangen.
Resultaten
We werken naar een hervormingsagenda
Via de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) maken we afspraken om samen met het Rijk te komen tot een hervormingsagenda. In deze agenda komen afspraken over een structureel financieel kader en maatregelen.
We hebben een betere dekking van de tekorten op jeugdhulp
Wat de inhoud van de maatregelen is en in welke mate deze aansluiten bij onze werkwijze en afspraken met zorgaanbieders is nog niet helder. We werken aan maximale aansluiting. Dit moet leiden tot een stelsel waarin zorg beschikbaar is voor kinderen die dat echt nodig hebben, gemeenten betere uitvoeringskracht hebben en er meer inzicht komt in informatie zoals gebruik van Jeugdhulp, uitgaven en wachttijden. We zorgen hiermee voor een betere dekking van de tekorten op Jeugdhulp.
We werken vanaf 1 januari 2022 met het nieuwe woonplaatsbeginsel
Inleiding
Het woonplaatsbeginsel in de Jeugdwet regelt welke gemeente financieel verantwoordelijk is voor Jeugdhulp. Om hier meer duidelijkheid in te verschaffen verandert het woonplaatsbeginsel per 1 januari 2022 wettelijk. De gemeente waar de jeugdige stond ingeschreven direct voorafgaand aan de Jeugdhulp met verblijf, is dan verantwoordelijk. Met de voorbereiding op de invoering van de nieuwe wet zijn we in 2021 gestart.
Resultaten
We sluiten beter aan bij de doelen van de Jeugdwet
Het nieuwe woonplaatsbeginsel leidt tot lagere uitvoeringskosten en meer duidelijkheid, zowel voor jeugdigen als voor de professionals. We verwachten dat het leidt tot een betere aansluiting bij de doelen van de Jeugdwet:
- We voorkomen dat problematiek escaleert (preventie).
- We bieden passende hulp met tijdige op- of afschaling.
- We bieden hulp in het sociale netwerk van de jeugdige.
We bereiden ons voor op de wetswijziging Beschermd wonen
Inleiding
In 2023 volgt een wetswijziging op Beschermd wonen. Gemeenten worden dan zelf verantwoordelijk voor de doelgroep Beschermd wonen. Voor deze groep wijzigt het woonplaatsbeginsel. Tot nu toe liepen zowel de inhoudelijke ondersteuning als de financiële verantwoordelijkheid via de centrumgemeente; voor ons Doetinchem. In overleg met de regio starten we in 2022 met de nieuwe werkwijze: nieuwe cliënten komen dan bij ons sociaal team met hun ondersteuningsvraag.
Resultaten
We regelen zorg dichter bij huis
Eerder spraken we al af in de uitvoeringsplannen sociaal domein om waar mogelijk laagdrempelige ondersteuning dicht bij huis te regelen, dit om te voorkomen dat er gelijk professionele zorg ingezet wordt. Met de welzijnsstichtingen richten we voorzieningen in, zoals ontmoeting, koppeling aan wonen voor de doelgroep en activiteiten, die passen in de kernen en aansluiten op de behoefte van de inwoners. Inwoners krijgen hierdoor ondersteuning dichter bij huis .
Onze sociaal consulenten blijven goed geschoold
Het is belangrijk en noodzakelijk dat sociaal consulenten geschoold blijven om indicaties en begeleiding van deze nieuwe groep cliënten goed te doen. Samen met de centrumgemeente zorgen we in 2022 door scholing, warme overdracht en meeloopdagen voor consulenten. Zo kunnen we nieuwe cliënten vanaf 2023 goed ondersteunen.
We passen onze dienstverlening aan op Wmo-vervoer
Inleiding
De provincie bouwt haar subsidie op Wmo-vervoer gefaseerd af naar € 0,- in 2024. Ook stopt de provincie het OV-vangnet, waardoor de dekking van de exploitatiekosten deels wegvalt. Hiervoor in de plaats voert de provincie per 1 april 2022 HalteTaxiRRReis uit. Deze keuzes plus de indexatie hebben een aanzienlijk effect op de financiën. Om te voorkomen dat we op een tekort af stevenen, zijn er in regionaal verband maatregelen in voorbereiding.
Resultaten
Als regio passen we onze dienstverlening aan op Wmo-vervoer
Het vervoer blijft recht doen aan de behoefte aan mobiliteit van inwoners die dit niet meer zelf kunnen organiseren. We kijken kritisch naar wat echt moet blijven en waar we de dienstverlening kunnen verminderen, om binnen de financiële mogelijkheden te blijven.
We stimuleren werkgevers via loonkostensubsidies
Inleiding
We stimuleren werkgevers via loonkostensubsidie om werknemers die meer inzet vragen een plek te geven. Dit zorgt voor minder mensen in de inkomensregeling van de Participatiewet. Door de coronacrisis zien we dat er meer inzet op de loonkostensubsidie nodig is om werkgevers actief te houden. De deelnemers stromen door van de Werkcarrousel Bronckhorst naar Meesterwerk en die neemt (tijdelijk) mensen zelf in dienst om inwoners actief te houden. Dit maakt dat onze kosten nu stijgen.
Resultaten
We blijven inzetten op loonkostensubsidie
Loonkosten heeft op de lange termijn een gunstig effect op de zelfredzaamheid van inwoners het gebruik van inkomstenregelingen daalt. We monitoren de inzet van de loonkostensubsidie en kijken wanneer deze inzet weer afgeschaald kan worden. We hebben voldoende middelen voor loonkostensubsidie in 2022 en werken toe naar een structurele positieve ontwikkeling voor inwoners.
Indicatoren
Alle indicatoren voor programma 1 zijn opgenomen in deelprogramma 1A.
Risico's
Risico-oorzaak (Als gevolg van...) | Risicogebeurtenis (bestaat de kans dat...) | Risicogevolg (met als gevolg dat...) | Netto Kans | Totaal: Netto Financieel Maximum | Impact financieel (%) | Impact (niet financieel) |
---|---|---|---|---|---|---|
Extern - Het uitbreken van een pandemie, neemt de vraag naar (acute) zorg toe. Het gaat hierbij om o.a. toename van: - Jeugdzorg (o.a. escalatie); - ondersteuning eenzaamheid, depressie en echtscheidingen; - meer meldingen 'Veilig Thuis'. | Er budgetoverschrijdingen komen op de budgetten in de gezondheidszorg, Wmo, Jeugdzorg en acute zorg. Het gaat hier vaak om 'openeinde' regelingen. | Financieel - Er financiële tekorten ontstaan binnen het Sociaal Domein. | 50% | € 1.000.000 | 5,08% | - |
Organisatie - Toename van het aantal jeugdigen met Jeugdhulp en een toename van de complexiteit; Organisatie - Openeinde regelingen in de Jeugdhulp en Wmo; Omgeving - Dubbele vergrijzing inwoners Bronckhorst. | De uitgaven voor de Wmo en voor Jeugdhulp zijn hoger dan is gebudgetteerd voor een jaar. Met het vaststellen van de begroting wordt besloten een egalisatiereserve te creëren. Bij de kwantificering van dit risico is nog geen rekening gehouden met een egalisatiereserve. | Financieel - Financieel tekort in de begroting. | 50% | € 900.000 | 4,60% | - |
Extern - Het uitbreken van een pandemie, moeten prioriteiten worden bijgesteld door verschillende partijen. | De transformatie in het sociaal domein wordt niet of niet tijdig gerealiseerd (effecten beleidskader). We hebben geconstateerd dat dit risico zich al heeft gemanifesteerd voor wat betreft het inkooptraject. Ondanks dat we nu zaken scherp in beeld houden en snel proberen bij te sturen, blijft de transformatie veel omvattend en kennen we veel afhankelijkheden (derde partijen qua contacten en overleggen). Hierdoor blijft de kans op dit risico in de toekomst. | Financieel - ; Niet financieel - Dit kan leiden tot regionale imagoschade. | 30% | € 500.000 | 3,06% | 4 |
Extern - Het uitbreken van een pandemie, leidt tot een economische recessie met mogelijke faillissementen. | Onder de TOZO vallende verstrekte kredieten niet of niet volledig worden terugbetaald. | Financieel - Er financiële tekorten ontstaan. | 20% | € 708.000 | 1,45% | - |
Extern - Het uitbreken van een pandemie, ontstaat een economische recessie met mogelijke ontslagen en faillissementen. | Sterke instroom en vertraagde uitstroom bijstandsgerechtigden (Participatiewet). | Financieel - Er een reële kans bestaat dat er meer gebruik wordt van de uitkeringen levensonderhoud op grond van de Participatiewet. | 35% | € 350.000 | 1,25% | - |
Meer informatie over de risico's vindt u in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing (2.2.2).